معرفی کتاب «ساختار صنعت نفت چین» – منتشر شده توسط موسسه مطالعات انرژی آکسفورد

 

The structure of China’s oil industry Oxford Institute for Energy Studies Michal Meidan

چین یکی از بزرگترین وارد کنندگان نفت در جهان محسوب می شود، که البته در سال 2013، در میان تولید کنندگان نفت نیز جایگاه چهارم را (پس از عربستان، آمریکا و روسیه) به خود اختصاص داده بود

صنعت نفت چین تحت سلطه ی سه شرکت ملی نفت این کشور می باشد که در طول سالیان متمادی رشد و پیشرفت چشمگیری چه در داخل و چه در خارج داشته اند

این کتاب آگاهی نسبتا جامعی در مورد ساختار صنعت نفت چین به ما می دهد

در ادامه بخشی از این کتاب را در مورد «مبارزه  با فساد در شركت هاي نفتي ملي چین» مرور میکنیم؛

 

شركت هاي نفتي چين از دهه دوم قرن 21 به تجربه بين المللي وخود مختاري بيشتر دست يافتند، و رفته رفته اين احساس می شد كه اين شركت هاي نفتي بيش ازحد قدرتمند وغير قابل كنترل شده اند.

در سال 2011، پكن مقامات عالي اجرايي را در هر سه شركت ملي نفتي عوض كرد.

فو چنگيو (Fu Chengyu) – دبير سابق حزب و مدير كل شرکت ملی نفت فلات قاره چین (CNOOC) به عنوان رئيس و دبير حزبي شرکت سينوپك (Sinopec) منصوب شد و درعين حال معاون مدير كل (و مقام سوم) شرکت ملی نفت چین (CNPC) رئيس و دبيرحزبي شرکت ملی نفت فلات قاره چین (CNOOC) شد.

اين  چرخش انتصابات نفتي نشانه آشكار كنترل حزب كمونيست چين برشركت هاي برجسته چين و جزيي از تلاش پكن براي اعلام كنترل آن بر دارايي هاي شركتي بود كه در ميان نگراني هايي در باره قدرت نا متعادل شركت هاي ملي نفتي بوجود آمده بود.

درواقع، رهبري چين تلاش كرده بود قدرت رهبران شركت هاي ملي نفتي را محدود كند تا مانع از آن شود كه آنها بيش ازحد مستقل و قدرتمند شوند.

دولت اميدوار بود اين انتصابات موجب كنترل فساد شده و تلاش هايش درجهت ارتقا سود دهي و كارايي عملياتي شركت هاي ملي نفتي چين تقويت شوند .

تعدادی از رهبران عالی رتبه نمونه هایی از فساد را آشکار کردند تا شرکت های تمرکز گرا را به ایجاد هیئت های مدیره وادار کنند، اما این اقدام که درسال 2004 آغاز شده بود درایجاد پیشرفت در بخش نفت نا کام ماند.

چرخش انتصابات سال 2011 موجب تضعیف رؤسای شرکت ها شد و به دولت امکان داد تا تغییراتی در ساختارهای مدیریتی شرکت های ملی نفت بوجود آورد.

تا این مرحله، یک رهبر سازمانی شرکت های ملی نفت می توانست در یک شرکت چند سمت، مانند دبیر حزبی، رئیس هیئت مدیره (در شرکت هایی که از قبل هیئت مدیره داشتند)، یا به طور متناوب مدیرکل یا رئیس شرکت، را در اختیار گیرد.

دراگوست  2010 ،هنگامی که فو چنگيو (Fu Chengyu) به عنوان رئیس اجرایی شرکت ملی نفت فلات قاره چین کناره گیری کرد، تفکیک سمت ها در شرکت های ملی نفت چین آغازشد و درروز انتصاب فو چنگيو به عنوان رئیس شرکت نفتی گازی گروه سینوپک، این شرکت با ایجاد یک هیئت مدیره سمت های رئیس هیئت مدیره و رئیس شرکت را تفکیک نمود. درحالی که فو چنگيو مهم ترین تصمیم گیرنده گروه سینوپک باقی ماند – وسمت دبیرحزبی را هم داشت – دولت بسوی ایجاد هیئت مدیره ای حرفه ای تر به منظور تقویت سود دهی وعملکرد آن از طریق نظارت برتصمیمات مالی حرکت کرد.

طبق نظررئیس وقت شرکت نفت چین،یعنی چهارمین شرکت مخابراتی چین:

رقابت بسیار خشن بود.گویی سه برادر برای هدفی نا مشخص با یکدیگر مبارزه می کردند و والدین می گفتند “حالا جا های خود راعوض کنید تا یکد یگررا از زاویه دیگر ببینید.بعد مجبور می شوید رفتار بهتری درپیش گیرید.”

درسال 2010 ، رشد سود خالص سالانه شرکت سینوپک 7/13 درصد بود . این رقم خیلی کمترازافزایش 5/41 درصد سود شرکت پترو چین وافزایش 5/84 درصد سود شرکت ملی نفت فلات قاره چین بود.

عملکرد ضعیف شرکت سینوپک عمدتاً بخاطر این امر بود که این شرکت به عنوان معظم ترین پالایشگاه چین از قیمت هایی که حکومت برای بنزین و گازوئیل تصویب کرده بود سخت ضربه می خورد. اما شرکت سینوپک نیز تلاش بیشتری نسبت به همتایان داخلی خود برای حفظ بازدهی نفت درداخل و رشد تولید درخارج می کردند .

سوابق فو چنگیو درشرکت ملی نفت فلات قاره چین حاکی ازآن بوده است که او توانست نقاط ضعف سینوپک را رفع کند.

اول آنکه، فو درفاصله سالهای 2004 تا 2010 توانست تولید خالص نفت وگاز طبیعی شرکت ملی نفت فلات قاره چین با مسؤلیت محدود را تا 237 درصد افزایش دهد.

دوم آنکه، حضور چشمگیر فو درصحنه بین الملل به منظورتقویت تلاش های سینوپک درایجاد الگوی جهانی تولید و اکتشاف بود.